هنر در عصر سنگ

طلوع هنر همگام با طلوع بشر

به نقاشی فوق بنگرید که چه زیباست! از آن کیست؟  از آن بشر است، بشری که یکی از اجداد دوردست ما محسوب می شود ولی نامش را  نمی دانیم! کی آفریده  شده است؟ باستان شناسان می گویند حدود  پانزده هزار سال قبل! پانزده هزار سال قبل؟ پانزده هزار سال قبل؟ براستی باور کردنی نیست ولی باید پذیرفت. محل این تصویر غار آلتامیرا ست. غاری در کانتابرای اسپانیا.  فقط همین نیست.  هزاران نقاشی و نقش برجسته همچون این در دل غارهای متروک یافت می شود. نه تنها پانزده هزار سال قبل بل حتی سی هزار سال قبل، چهل هزار سال قبل. قدیمی ترین از میان آنها نقش کندی است در غار بلومبوس در جنوب آفریقا که هفتاد هزار سال قدمت دارد. هفتاد هزار سال؟ آری براستی هفتاد هزار سال. تازه  چه بسیار غارهای نکاویده یی  که بر اثر رانش زمین یا زلزله در دل خاک  مدفون شده اند و یا در زیر آب مغروق. چه بسیار حجره ها در همین غارهایی که کاویده ایم وجود دارند و به علت مسدود شدن مداخل شان برای ما  نامکشوف اند. شاید هنرهایی ، حتی،  بسیار کهن تر از غار بلومبوس وجود داشته باشند که هنوز  به چشم ما نیامده اند. آری  هنر  خیلی پیشتر از آنکه تصور کنیم پدید آمد و شاید قدمت اش دست کمی از قدمت بشر نداشته باشد. هنر، هنر است خواه  نقاشی چند رنگ و چشم نواز یک گاو میش باشد در غار آلتا میرا  خواه  نقش یا رد دست ها باشد بر دیواره ی غارهای بسیار کهن. همه ی آنها شوق بشر را برای آفریدن نشانی از  او و جهان او را نشان می دهد. این آثار که در حجره های پرت و  دور افتاده ی غارها دیده می شوند با ما سخن می گویند ولی ما هنوز نتوانسته ایم ترجمان راستین سخنان آنان باشیم. یعنی هنوز نتوانسته ایم منظور و مقصود آنان را از آفرینش این هنر ها دریابیم. دانشمندان نظرات گوناگونی برای تفسیر این هنرها مطرح کرده اند ولی گستردگی این نظریات و شدت جدال بین آنان ما را در فهم این آثار هنوز به جایی نرسانده است. این آثار در  آخرین مقطع عصر یخ  یا در عصر  کهن سنگی زبرین پدید آمدند. همان عصر ی که پیشنیان ما برای گریز از سرما و حفظ خود به دل غارها پناه آورده بودند. این غارها هم بهترین محافظ  اجداد ما  بوده اند و هم بهترین محافظ هنرشان.