پیدایش مذاهب ( چند خدایی )

کاهنان پیش از شاهان

حتی در غارها و گورهای  انسان های نئاندرتال  که به گفته ی دانشمندان، قدیمی ترین نوع انسان اند، می توان آثاری مبنی بر  اعتقاد آنان به دنیای پس از مرگ  و وجود خدایان یا نیروهای قاهر مسلط بر آنان را مشاهده کرد. انسان اولیه  وقتی از توصیف ملموس پدیدها ی جهان عاجز شد به تخیل روی آورد  و به یاری تخیل و الهام حوادث کوچک و بزرگ  جهان  مثل آرامش یا طوفان و سکون و امنیت  یا زلزله و  آتشفشان، تندرستی یا  بیماری. زایش یا مرگ، روشنایی ریا کسوف ، پر آبی یا خشکسالی  را که موجب سامان دهی یا بی سامانی زندگی او می شد  به نیروهای قاهری مثل  خدایان نسبت داد.  با وقوع انقلاب کشاورزی و  نیاز بشر به آب و زمین حاصلخیز  و استقرار او  در مکان های  معین و پیدایش  روستا ها  و آبادی ها  اعتقادات مذهبی او نیز قوت گرفت زیرا  مجبور بود برای محافظت از زمین در برابر خشکسالی و بارش باران های مناسب  دست به دامان نیروهای  مافوق توان خود شود. اینگونه بود که مدعیان ارتباط با خدایان هم ظاهر شدند و کاهنان یا مبلغان مذهبی پدید آمدند.  سرانجام  قدرتمند ترین این کاهنان  در راس امور قرار گرفته و اداره ی امور آبادی ها را به عهده گرفتند. پس کاهنان و بزرگان مذهبی، به علت نیازی که بشر برای ارتباط با خدایان احساس می کرد، پیش از شاهان و امپراطور ها ظهور کردند و  اولین حکمرانان  و اداره کنندگان جامعه ی بشری بودند. 

صد البته ، همه ی این ها  بسیار قبل تر و پیش تر از ظهور پیامبران بزرگ  و دعوت آنان به پرستش خدای یکتا به جای خدایان بوده است. مونیسمی که در اعتقاد به خداوند یکتا به عنوان تنها مظهر یگانه ی جهان وجود دارد  از هوشیار ی و اندیشه ی  نابی سرچشمه می گیرد و نمی توان آنرا با  اعتقاد به  بی کرانه بودن توانایی اجزای جهان  و پرستش آنان هم کفه دانست.